Wyjątkowa planeta. Dlaczego nasze położenie w Kosmosie umożliwia odkrycia naukowe

Amerykański astronom Carl Sagan pisał, że Ziemia jest niczym niewyróżniającą się „małą błękitną kropką”. Pogląd Sagana jest zgodny z zasadą kopernikańską, według której życie we Wszechświecie to zjawisko powszechne. Autorzy książki „Wyjątkowa planeta. Dlaczego nasze położenie w Kosmosie umożliwia odkrycia naukowe” – astronom Guillermo Gonzalez i filozof Jay W. Richards przedstawiają argumenty przemawiające za stanowiskiem przeciwnym. Utrzymują, że inteligentne życie to coś niezwykłego i dlatego Ziemia jest uważana przez nich za planetę wyjątkową. Gonzalez i Richards przedstawiają pozytywny argument na rzecz teorii inteligentnego projektu i podkreślają, że pojawienie się istot inteligentnych jest zjawiskiem nieprawdopodobnie złożonym, które wymaga zaistnienia wielu dogodnych warunków. Wykryta przez nich korelacja „zamieszkiwalności z mierzalnością”, czyli pogląd, że te same warunki, które umożliwiają pojawienie się inteligentnego życia, stanowią zarazem szczególną możliwość naukowego badania Wszechświata, nie jest według autorów przypadkowa. Autorzy podają różne przykłady wykrytych korelacji. Piszą między innymi o doskonale zestrojonym układzie Ziemia-Księżyc-Słońce. Masa Księżyca stabilizuje kąt nachylenia Ziemi, zbyt duże lub za małe nachylenie osiowe byłoby niekorzystne dla życia. Ponadto odległość Księżyca od Ziemi pozwala zaobserwować zaćmienia całkowite, a te – jak podkreślają Gonzalez i Richards – umożliwiają rozwój nauki (np. słynny eksperyment Eddingtona z 1919 roku). Te i podobne przykłady prowadzą do wniosku, że nasze miejsce w świecie nie może być dziełem przypadku. Argumenty zawarte w książce „Wyjątkowa planeta” dotyczą różnych dziedzin nauki, między innymi kosmologii, astronomii, fizyki, chemii i geologii. Sporo w niej również rozważań filozoficznych, przez co powinna zainteresować nie tylko przedstawicieli nauk przyrodniczych, ale i humanistów. W książce napisanej z ogromnym rozmachem i śmiałością Guillermo Gonzalez i Jay W. Richards w klarowny sposób przedstawiają argumenty za tym, że stary frazes, zgodnie z którym wszędzie jest dobrze, ale w domu najlepiej, jest nad wyraz prawdziwy w odniesieniu do Ziemi. Twierdzą ponadto, że Ziemia jest najodpowiedniejszym miejscem do powstania metody naukowej. Gonzalez i Richards rzucili rękawicę. Niech rozpocznie się debata. Ta sprawa dotyczy nas wszystkich. – Simon Conway Morris, autor książki Life’s Solution: Inevitable Humans in a Lonely Universe Guillermo Gonzalez i Jay W. Richards nie tylko napisali książkę zawierającą niezwykłą tezę, ale też oparli swoją argumentację na bogatym zbiorze danych empirycznych. Swoje przesłanie głoszą z ogromną rozwagą, która każe uznać ich książkę za jeszcze bardziej zdumiewającą. W moim przekonaniu Wyjątkowa planeta zasługuje na bardzo duże zainteresowanie. – Michael J. Crowe, profesor emeritus Uniwersytetu w Notre Dame, autor książki The Extraterrestrial Life Debate, 1750–1900 Ta głęboka, zdumiewająco przekorna książka rozzłości tych, którzy wierzą, że zasada kopernikańska jest istotnym filozoficznym składnikiem współczesnej nauki. Czy nasz Wszechświat celowo został urządzony tak, że jest przyjazny inteligentnym, potrafiącym prowadzić obserwacje formom życia? Gorliwi zwolennicy poszukiwania inteligencji pozaziemskiej (SETI) znajdą w tej skrupulatnie udokumentowanej analizie wiele problemów, nad którymi będą musieli się zastanowić. – Owen Gingerich Centrum Astrofizyki Harvardu i Smithsonian, autor pracy Książka, której nikt nie przeczytał Wyjątkowa planeta z pewnością naruszy, a może i całkowicie obali ulubione założenie przyjmowane przez wielu interpretatorów współczesnej nauki: tak zwaną zasadę kopernikańską. Argumenty Gonzaleza i Richardsa przedstawione są z taką starannością i umiarkowaniem, że każda sensowna ich krytyka musi odnieść się do zdumiewających danych empirycznych przytoczonych w książce. Spodziewam się, że ta książka wskrzesi naukową i filozoficzną debatę nad znaczeniem Ziemi w kosmosie. Jest to praca wysokiej klasy, która zasługuje na zainteresowanie możliwie najszerszego kręgu odbiorców. – Dennis Danielson Profesor języka angielskiego Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej i redaktor książki The Book of the Cosmos Guillermo Gonzalez Amerykański astronom i zwolennik zasady antropicznej. Urodził się w 1963 roku w Hawanie na Kubie. W 1987 roku uzyskał stopień licencjata z fizyki i astronomii na University of Arizona. Sześć lat później napisał doktorat z astronomii na University of Washington. Odbył też staż podoktorski na University of Texas. Do 2008 roku pracował na wydziale fizyki i astronomii Iowa State University. Dołączył do zespołu opracowującego drugie wydanie podręcznika akademickiego „Observational Astronomy” [Astronomia obserwacyjna], który ukazał się nakładem wydawnictwa Cambridge University Press w 2006 roku. W kolejnych latach prowadził zajęcia w Grove City College w Pensylwanii, a obecnie wykłada astronomię na Ball State University. Jay W. Richards Amerykański filozof. Urodził się w roku 1967 w Amarillo. Studiował na Southwestern University w Georgetown, gdzie uzyskał stopień licencjata. Jego zainteresowania dotyczyły głównie politologii i religii. Naukę kontynuował na Calvin Theological Seminary w Grand Rapids i Union Theological Seminary w Richmond, gdzie odpowiednio otrzymał stopnie magistra teologii i master of divinity. Richards obronił również doktoraty z filozofii i teologii, które uzyskał z wyróżnieniem w Princeton Theological Seminary. Po studiach pracował na Biola University, gdzie prowadził zajęcia z apologetyki, a także na Acton Institute for the Study of Religion and Liberty i Catholic University of America. Richards jest autorem wielu książek i artykułów, w których poruszał kwestie polityczne, ekonomiczne czy społeczne. Napisał między innymi książkę „Money, Greed, and God: Why Capitalism Is the Solution and Not the Problem” [Pieniądze, chciwość i Bóg. Dlaczego kapitalizm nie tworzy problemów, ale je rozwiązuje]. Jego artykuły były publikowane na łamach „The Harvard Business Review”, „Wall Street Journal”, „Washington Post”, „Forbes”, „Washington Times”. Seria Inteligentny Projekt to pierwsza tak ambitna i bogata propozycja na polskim rynku wydawniczym, w ramach której ukazują się książki dotyczące teorii inteligentnego projektu – Intelligent Design (ID). Autorzy zastanawiają się: czy różnorodność życia na Ziemi może być wyjaśniona wyłącznie przez procesy czysto przyrodnicze? Czy złożone struktury biologiczne mogły powstać drogą przypadku i konieczności, bez udziału inteligencji? Czy Ziemia jest tylko jedną z wielu niczym niewyróżniających się planet? Teoria inteligentnego projektu jest ogólną teorią rozpoznawania projektu i ma szerokie zastosowanie w takich dziedzinach nauki, jak kryminalistyka, historia, kryptografia, astronomia i inżynieria. Seria Inteligentny Projekt pokazuje, że koncepcja ID powinna być stosowana również w zagadnieniach pochodzenia i rozwoju różnych form życia, a także w próbie zrozumienia nas samych.