W stronę pułapki. Motyw podróży jako wyróżnik kompozycyjny w wybranych utworach 2. połowy XX wieku

Unikatowe opracowanie literatury polskiej w zakresie obejmującym motyw podróży w powieściach XX wieku. Obszar badań zawężony został do wybranych utworów 2. połowy XX wieku, których autorami są m.in. Andrzej Bursa, Jerzy Andrzejewski, Stanisław Lem, Olga Tokarczuk, czy też Jerzy Pilch. Wybór i prezentacja utworów wynika z chęci ukazania różnych wariantów, które może przybrać topos wędrówki. Maciej Pabisek opierając się na bazie źródłowej w sposób zwarty przedstawił system przestrzeni. Śledził dokonania literackie przedstawiając ich różnorodność – od silnie zaznaczonego na początku utworu punku wyruszenia, przez sekwencję zmieniających się zdarzeń (mniej lub bardziej doprecyzowanych), aż po zakończenie na którymś z etapów podróży lub dotarciu do celu. Autor pokazuje ponadczasowe przesłania. Publikację wyróżnia wyjątkowe ujęcie tematu, gdyż prezentowany w niej wykład zawiera nie tylko badania od strony polonisty, ale też obserwacje i refleksje autora jako wrażliwego Czytelnika. Książkę polecamy nie tylko osobom zainteresowanym motywem podróży w literaturze 2. połowy XX wieku, ale także studentom polonistyki. Rozważania Autora dotyczą sposobu realizacji i semantycznych konotacji jednego z najczęściej wykorzystywanych motywów literackich – motywu podróży (także drogi). Można zaryzykować twierdzenie, że – również za sprawą kultury masowej – motyw ów stał się wręcz dominujący w całej współczesnej mediosferze, specjalnie zaś w jej warstwie narracyjnej czy fabularnej. W tym kontekście książka Macieja Pabiska podejmuje jeden z najaktualniejszych wątków w dzisiejszej refleksji kulturoznawczej. Na korzyść publikacji trzeba dodać, iż refleksja ta dotyczy jednak głównie pozaliterackich tekstów kultury (powstaje np. wiele rozpraw o tzw. kinie drogi), przy pewnym niedostatku opracowań na temat współczesnych realizacji motywu podróży (drogi) w beletrystyce (poza tą, skierowaną do młodego odbiorcy). W tym sensie propozycja wypełnia istotna lukę w refleksji literaturoznawczej. Książka nie jest ani podręcznikiem, ani kompendium wiedzy o literaturze danego okresu, lecz zapisem osobistego doświadczenia lektury wrażliwego Czytelnika, a zatem – jak wszystkie książki krytycznoliterackie – wykorzystuje autorską perspektywę, korzysta z prawa do wyboru. Z pewnością brakuje dziś na rynku wydawniczym podobnych omówieni […]. dr prof. Witold Bobiński, prof. UJ (z recenzji) Tytuły rozdziałów nawiązujące do kolejnych etapów podróży, starannie dobrane motta, które nie są tylko erudycyjnymi ozdobnikami, lecz ujawniają istotne aspekty podróżowania lub perspektywy, z których należy dokonać ich oglądu, podkreślanie ciągłości tekstu-opowieści przez płynne przechodzenie od tekstu głównego do tytułu kolejnego podrozdziału […], wszystko to czyni tekst atrakcyjnym dla potencjalnego Czytelnika. dr hab. Magdalena Bąk, prof. US (z recenzji)