Le futur antérieur et ses emplois. Analyse contextuelle

Prezentowana monografia jest opisem francuskiego czasu przyszłego futur antérieur. Czas ten, pomimo stosunkowo niskiej frekwencji w języku, posiada wiele różnorakich użyć. Poza podstawowym znaczeniem, tzn. wskazaniem na uprzedniość w stosunku do innej czynności przyszłej, czas ten może wyrażać m.in.: prawdopodobieństwo w przeszłości, podsumowanie odnoszące się do zdarzeń przeszłych, oburzenie, rozkaz. Może również pojawić się w tekstach historycznych, przepisach prawa i didaskaliach. Wyjaśniając w jaki sposób futur antérieur może opisywać zdarzenia przeszłe, autorka wskazuje, że wybór tej formy przez mówiącego jest wyrazem zastrzeżenia w stosunku do prawdziwości komunikowanej treści lub w stosunku do sądu wartościującego zawartego w wypowiedzi. Może też mieć na celu podkreślenie jakiejś cechy opisywanego procesu. Zasadniczym celem pracy jest wyszczególnienie wszystkich elementów kontekstu oraz innych czynników, które decydują o danym znaczeniu futur antérieur. Należą do nich m.in.: okoliczniki czasu, przysłówki, partykuły modalne, zaimki nieokreślone, wykrzykniki, wyrażenia określające podsumowanie i opozycję, konstrukcje porównawcze, forma przecząca, czasowniki wyrażające sąd, a także typ zdania (pytające, wykrzyknikowe, czasowe, względne, warunkowe), podmiot zdania, aspekt (rodzaj czynności) czasownika odmienionego w futur antérieur, występowanie innych czasów, miejsce futur antérieur w tekście, rodzaj tekstu, wspólna wiedza nadawcy i odbiorcy. Wyodrębnione elementy pozwoliły na zbudowanie zbioru reguł eksploracji kontekstowej (wzorowanych na koncepcji J.-P. Desclésa), za pomocą których można określić w sposób automatyczny znaczenie futur antérieur.