Czy milczenie może być gestem artystycznym? W jaki sposób niewypowiedziane znaczenia i przekonania manifestują się w dziełach awangardowych? Odpowiedzi na te pytania czytelnicy znajdą w monografii Milczenie awangardowe. Gesty, znaki, obrazy, która zgłębia fenomen milczenia w sztuce XX wieku i jej kontynuacjach. Autorzy tekstów eksplorują różnorodne aspekty tego zjawiska – od poezji minimalnej po kino eksperymentalne. W kolejnych artykułach analizie poddano nie tylko milczenie jako temat, lecz także jego funkcję jako gestu semantycznego, wyrazu rezygnacji i pustki czy świadectwa protestu lub akceptacji dla pewnych konwencji artystycznych. Poprzez pryzmat nowatorskich odczytań dzieł literackich, filmowych, muzycznych, plastycznych i performatywnych, czytelnik jest zaproszony do głębokiej refleksji nad znaczeniem milczenia w kontekście sztuki awangardowej. Skupiając się na dziełach i praktykach artystycznych, autorzy i autorki tomu ujawniają bogactwo znaczeń i wartości związanych z milczeniem w awangardzie. Ukazanie fenomenu milczenia oświetla granice i możliwości sztuki, jak również przyczyny jej rozwoju poprzez eksplorację tego, co nieuchwytne i niewyrażalne.
Agnieszka Kwiatkowska, Sylwia Panek, Iga Skrzypczak, Zwrot ku milczeniu. O awangardowych praktykach artystycznych
Część I. Milczenie – teorie i gesty
Alina Świeściak, Przeciw milczeniu: dyskurs-śmierć awangardy
Agnieszka Waligóra, Milczenie jako gest
Marian Kisiel, Milczenie jako gest semantyczny. O poezji Andrzeja Szuby
Eliza Kącka, Literatura bezgłośnej muzyki
Iga Skrzypczak, Milczenie awangardowe w twórczości Tadeusza Peipera oraz Juliana Przybosia
Część II. Milczenia (w) poezji – znaki, ślady, pominięcia
Marta Baron-Milian, Milczenie – „antytradycja futurystyczna”
Paweł Kuciński, Kicz – parodia – patos. Kradzież języka i milczenie Juliana Tuwima w świetle napaści antysemickich
Piotr Bogalecki, Biel i brak. Milczenie nowofalowe
Joanna Dembińska-Pawelec, Wypowiedzieć ciszę. O wierszach Bogusławy Latawiec
Agnieszka Kwiatkowska, Sylwia Panek, Milczenie w twórczości Joanny Pollakówny
Karolina Prusiel, Przełamując ciszę? Ilse Garnier: studium dwóch przypadków
Irmina Bloch, Nie-obecności Jarosława Kozłowskiego
Agnieszka Czyżak, „Trzcina milcząca”. Liryczne kadry Jerzego Jarniewicza
Część III. Milczenie kina i w kinie
Krzysztof Kozłowski, W kręgu awangardowego milczenia. Oczy szeroko zamknięte Stanleya Kubricka
Weronika Szulik, Milczenie w kinie niemym a poszukiwanie języka nowej sztuki. Na przykładzie opowiadania Triumwirat Adama Ważyka
Mikołaj Jazdon, Milczenie w symfoniach wielkomiejskich ruin. O Balladzie f-moll (1945)
Andrzeja Panufnika i Suicie warszawskiej (1946) Tadeusza Makarczyńskiego
Jacek Nowakowski, Daleko od milczenia. „Twarda” i „miękka” awangarda filmowa w kinie okresu PRL-u
Iwona Grodź, „Słowo kłamie – oko nigdy”. Milczenie głęboko ukryte w twórczości filmowej Franciszki i Stefana Themersonów
Część IV. Milczenie – obraz i muzyka
Beata Gromadzka, „[...] jak już mam coś do powiedzenia – zamiast mówić – rysuję” (Franciszka Themerson, 1941). Bieg życia opowiedziany w rysunkach i listach Franciszki Themerson do Stefana z lat 1940–1942
Aleksandra Więcek, Szczuka przemilczany. Aspekty wyparcia i rehabilitacji
Anna Gawarecka, Wypowiadać się za pomocą światła. Fotografia jako głos tego, co niewyrażalne
Justyna Ryczek, Milczenie Awangardowe Andrzeja Partuma wobec współczesnych kontekstów sztuki i życia
Magdalena Owczarek, Milczenie w ucieleśnionej muzyce
Indeks nazwisk