Zbiór tłumaczeń francuskich i frankofońskich tekstów literackich ukazujących różne typy odmieńców od średniowiecza do XXI wieku, obejmujący zarówno opowiadania i fragmenty powieści, jak i listy, fragmenty dzienników czy relacji z podróży. Postaci z tekstów – tak fikcyjne, jak i zakorzenione w rzeczywistości – reprezentują odmienność religijną, etniczną, seksualną, wynikającą z choroby, sytuacji społecznej, trybu życia. Niektórzy z autorów sami należą do jakiegoś typu odmienności i w literaturze znajdują możliwość przemawiania własnym głosem, inni użyczają swojego głosu jako przekaźnika wykluczenia. Teksty te z jednej strony dają czytelnikowi możliwość usłyszenia tego, co jest na ogół stłumione, ponieważ nie należy do dominującego dyskursu, z drugiej – pozwalają uchwycić mechanizm tworzenia inności poprzez dyskurs.
******
The Figures of Misfits in French and Francophone Literature from The Middle Ages to the 21st Century
A collection of translations of French and francophone literary texts, showing different types of misfits from the Middle Ages to the 21st century and including both short stories and fragments of novels, as well as letters, fragments of journals or accounts of travels. The characters from the texts – both fictitious and real – represent religious, ethnic and sexual differences, resulting from an illness, social situation, lifestyle. Some of the authors themselves are different and through literature are able to find the opportunity to speak with their own voice, others use their voice to transmit exclusion. The texts, on the one hand, enable the reader to hear what is usually suppressed as it does not belong to the dominant discourse, and on the other hand, allow to capture the mechanism of creating otherness through discourse.
Denise Jodelet, Wprowadzenie 9
Agata Sobczyk, Wstęp 11
I. K O B I E T Y
1. Robert de Blois, Stworzenie świata oraz Adama i
Ewy (połowa XIII wieku); Agata Sobczyk 33
2. Étienne de Fougères, Księga Obyczajów (1168–1178);
Joanna Augustyn 35
3. Dziennik mieszczanina paryskiego (połowa XV wieku);
Agata Sobczyk 42
4. Jean Bodin, O demonomanii czarowników (1580); Agata
Sobczyk 49
5. Pierre de Lancre, Obraz niestałości złych aniołów i
demonów (1612); Agata Sobczyk 55
6. Jean-Joseph Surin, Triumf Boskiej miłości nad mocami
piekielnymi w opętaniu matki przeoryszy urszulanek z
Loudun (połowa XVII wieku); Agata Sobczyk 62
7. Camille Lemonnier, Histeryczka (1885); Julia Łukasiak
81
8. Léon Bloy, Desperat (1886); Maciej Kopeć 91
9. Marguerite d’Oingt, Listy (XIII/XIV wiek); Agata
Sobczyk 99
10. Krystyna de Pizan, Wizja Krystyny (1405); Joanna
Augustyn 105
11. Catherine des Roches, List do Matki (1579); Agata
Sobczyk 121
12. Judith Gautier, Naszyjnik dni (1900–1910); Agata
Sobczyk 124
13. Dominique Rolin, Szalona Greta (1977); Julia
Łukasiak 135
14. Monique Wittig, Wojowniczki (1969); Wiesław Kroker
143
II. U W I K Ł A N I W P Ł E Ć
1. Claude Cahun, Bohaterki (1925); Wiesław Kroker 155
2. Bieritz de Roman, „Miła pani Mario” (XII wiek); Agata
Sobczyk 163
3. Heldris z Kornwalii, Powieść o Silence (połowa XIII
wieku); Joanna Augustyn 166
4. Ida i Oliwia (druga połowa XIII wieku); Joanna
Augustyn 180
5. Żywot Świętej Małgorzaty zwanej Pelagiuszem (XV
wiek); Joanna Augustyn 194
6. Klaris i Laris (druga połowa XIII wieku); Joanna
Augustyn 199
7. Catherine Bernard, Fryderyk z Sycylii (1680); Monika
Kulesza 205
8. François-Timoléon de Choisy i in. (?), Historia
markizy-markiza de Banneville (1696); Joanna
Ciemińska 216
9. Powieść urodzonego uranisty (1910); Agata Sobczyk 254
III. U Ł O M N I
1. Jean le Marchant, Cuda Matki Boskiej z Chartres:
„Mirakl IV” (1252–1262); Agata Sobczyk 279
2. Gilles le Muisit, Medytacje, Pochwała, Skarga
towarzyszy (1350–1352); Agata Sobczyk 286
3. Jean Bodel, Pożegnanie (1202); Agata Sobczyk, Anna
Gęsicka 299
4. Jean Luc Raharimanana, Trędowaty (1992); Izabella
Zatorska 310
5. Hervé Guibert, Cytomegalowirus. Dziennik pobytu w
szpitalu (1992); Wiesław Kroker 320
IV. S Z A L E Ń C Y
1. Amadas i Ydoine (1190–1220); Agata Sobczyk 331
2. Yves Guyot, Szaleniec (1884); Agata Sobczyk 343
3. Guy de Maupassant, List szaleńca (1885), Anatole
France, Szaleńcy w literaturze (1887); Agata Sobczyk
349
4. André Baillon, Deliria (1927); Agata Sobczyk 363
5. Alexandre Vialatte, Wierny Berger (1942), David Diop,
Braterstwo dusz (2018); Marcin Klik 373
6. Pieśń o Antiochii (koniec XII wieku); Agata Sobczyk
384
V. O B C Y
1. List o cudach Azji (XIII wiek); Agata Sobczyk 393
2. Jean de Léry, Historia podróży do ziemi brazylijskiej
(1578); Dorota Szeliga, David Diop 398
3. Claire de Duras, Urika (1823); Izabella Zatorska 404
4. Michèle Rakotoson, Ona, wiosną (1996); Agata Sobczyk
432
5. Thomas Gunzig, Wielki książę (2003); Judyta Zbierska-
Mościcka 437
6. Antoine Jaccoud, Zamarznięty Murzyn z Diemtigtal
(2019); Aleksandra Stelmach 452
7. Zdobycie Orange (XII/XIII wiek), Żywot ojców:
„Saracenka” (1215–1230); Agata Sobczyk 471
8. Aline Réveillaud de Lens, Zza uchylonych drzwi haremu
(1919), Stare zrujnowane ściany (1922), Dziwna
historia Agidy (1925); Małgorzata Sokołowicz 483
9. Antoine de la Sale, Jehan de Saintré (1456–1460);
Agata Sobczyk 498
VI. WYKLĘCI
1. Żywot Judasza (XIII wiek); Agata Sobczyk 505
2. Jacob bar Juda (?), Elegia z Troyes (koniec XIII
wieku); Agata Sobczyk 516
3. Patrick Modiano, Miejsce gwiazdy (1968); Wiesław
Kroker 522
4. Marcel Cohen, Na scenie wewnętrznej. Fakty (2013);
Agata Sobczyk 540
5. Tu nam mówią (pierwsza połowa XIV wieku); Agata
Sobczyk 545
6. Étienne Dolet, Drugie piekło (1544); Agata Sobczyk
547
7. Jean de Léry, Historia podróży do ziemi brazylijskiej
(1578); Agata Sobczyk 555
VII. ARTYŚCI
1. Dziwki i żonglerzy, Święty Piotr i żongler (XIII
wiek); Agata Sobczyk 565
2. Podróż do Guibray (1704); Monika Kulesza 573
3. Jean Froissart, Meliador (1382); Agata Sobczyk 581
4. Léon Bloy, Kompozytor ciszy (1893); Anna Opiela-
Mrozik 591
VIII. Z A G U B I E N I, W Y O B C O WA N I,
N I E P R Z YS TO S O WA N I
1. Żywot ojców: „Ave Maria” (1215–1230); Agata Sobczyk
603
2. Françoise Pascal, Osobliwy kochanek (1657); Monika
Kulesza 606
3. Marivaux, Ubogi filozof (1727); Izabella Zatorska 615
4. Jean-Jacques Rousseau, Rousseau sędzią Jana Jakuba
(1772–1776); Joanna Ciemińska 625
5. Donatien Alphonse François de Sade, Listy do żony
(1781–1783); Joanna Ciemińska 655
6. Étienne Pivert de Senancour, Oberman (1804); Joanna
Ciemińska 664
7. Nathacha Appanah, Zwrotnik przemocy (2018);
Katarzyna Wiśniewska-Szaran 675
8. Michèle Mailhot, Czas przeszły dokonany (1990); Agata
Sobczyk 693
Indeks rzeczowy 705
Indeks osób 706