Ekonomiczny program badawczy Józefa Bocheńskiego Analiza przygotowawcza

Wstęp 7

I. Przedpole rozważań teoretycznych 14
1.1. Zarys rozwoju i kondycji zarządzania 15
1.1.1. Podstawowe paradygmaty i metafory paradygmatyczne w dyscyplinie zarządzania 17
1.1.2. Paradygmaty zarządzania rozwijane na gruncie polskim 20
1.2. Modele przedsiębiorstwa w zarządzaniu 28
1.2.1. Modele według Harolda J. Leavitta, Marcina Bielskiego, Geretha Mor- gana 28
1.2.2. Model „całości zorganizowanego działania” i jego środowiska według Leszka Krzyżanowskiego 30
1.2.3. „Łańcuch tworzenia wartości” i środowisko sektorowe w ujęciu Micheala E. Portera 34

II. Metodologia naukowych programów badawczych Imre Lakatosa 37
2.1. Normatywny charakter metodologii Imre Lakatosa 38
2.2. Teoria jako lakatosowy program badawczy 39
2.3. Teoria „trzech światów” Karla Poppera jako podstawa ontologiczna metodo- logii Lakatosa 39
2.4. Socjologiczne i psychologiczne aspekty metodologii Lakatosa 41
2.5. Twardy rdzeń programu badawczego jako struktura zdań aksjomatycznych 42
2.6. Pas ochronny i polityka badawcza programu 44
2.7. Proweniencja metodologii programów badawczych i nieuchronna zawod- ność twierdzeń naukowych 46
2.8. Dotychczasowe zastosowania metodologii naukowych programów badawczych w ekonomii 48

III. Próba ukonstytuowania programu badawczego opartego na analizie przedsiębiorstwa według Józefa M. Bocheńskiego 51
3.1. Filozofia analityczna w ujęciu Józefa M. Bocheńskiego, jej postulaty i funkcje 52
3.2. Wyselekcjonowanie tez z analizy przedsiębiorstwa według Józefa M. Bocheń- skiego i przyjęcie ich jako twardego rdzenia programu badawczego 54
3.3. Przedsiębiorca a menedżer – próba semantycznej separacji 55
3.4. Model przedsiębiorstwa oparty na celach 58
3.4.1. Sześć grup społecznych konstytuujących przedsiębiorstwo 58
3.4.2. Przyroda jako tworzywo i środowisko funkcjonowania przedsiębior- stwa 60
3.4.3. Menedżer – czynnik syntetyzujący całość działań przedsiębiorstwa 61
3.5. Pogłębienie modelu przedsiębiorstwa o kategorię wartości 63
3.5.1. Relacja pomiędzy celami a wartościami 63
3.5.2. Wartość w wymiarze subiektywnym i obiektywnym 63
3.5.3. Kultura przedsiębiorstwa a rola menedżera 65
3.5.4. Propozycja graficznego ujęcia modelu przedsiębiorstwa 66
3.6. Jednostkowe potrzeby i interesy w przedsiębiorstwie 68
3.6.1. Potrzeby jednostki w konfrontacji z grupą 68
3.6.2. Interes jednostki a interes całego przedsiębiorstwa 72
3.7. Normatywny charakter dyscypliny zarządzania przedsiębiorstwem 74
3.7.1. Tezy menedżerskiego manifestu z Davos a tezy Józefa M. Bocheńskiego o przedsiębiorstwie 75

IV. Spójność i moc heurystyczna programu badawczego opartego na tezach Józefa M. Bocheńskiego 78
4.1. Spójność zewnętrzna programu badawczego 79
4.1.1. Bocheński i Adamiecki – wspólna teoretyczna wizja przedsiębiorstwa 79
4.1.2. „Fabryka” w ujęciu Alfreda N. Whiteheada 81
4.1.3. Przedsiębiorstwo w teorii wzrostu Josepha A. Schumpetera a przed- siębiorstwo według Józefa M. Bocheńskiego 82
4.1.4. Warunki powstania przedsiębiorstwa kapitalistycznego według Maxa Webera a przedsiębiorstwo według Józefa M. Bocheńskiego 87
4.1.5. „Organizm”, „gra”, „kultura”, „negocjacje” a przedsiębiorstwo według Józefa M. Bocheńskiego 89
4.1.6. Przedsiębiorstwo i sektor według Michaela E. Portera a przedsiębior- stwo według Józefa M. Bocheńskiego 92
4.1.7. Zarządzanie strategiczne w poszukiwaniu aktualnej wizji teoretycznej przedsiębiorstwa 94
4.2. Analiza kulturotwórczej roli czynników konstytuujących przedsiębiorstwo 97
4.3. Próba syntezy dorobku dyscypliny zarządzania przedsiębiorstwem 100

Zakończenie 112
Literatura 119
Spis rysunków i tabel 124
Załącznik – oryginalny tekst Filozofii przedsiębiorstwa Józefa M. Bocheń- skiego 125