Pamięć zbiorowa a tekst ustny

Wstęp 9

Problemy teoretyczne 15

I. Pamięć zbiorowa – definicje, typy, funkcje 17

1. Pamięć społeczna czy zbiorowa? Spory terminologiczne 17
2. Pamięć zbiorowa – metafora czy konkret? 20
3. Pamięć zbiorowa – suma wspomnień indywidualnych czy konstrukt ponadjednostkowy? 22
4. Relacje pamięć–historia 24
4.1. Pamięć a historia – stanowiska dezintegrujące 24
4.2. Pamięć i historia – stanowiska integrujące 29
5. Pamięć zbiorowa – definicje i cechy 33
6. Typy pamięci zbiorowej 38
7. Funkcje pamięci zbiorowej 54

II. Dziedzictwo kulturowe–pamięć–tekst kultury 57

1. Nośniki pamięci, pamięć jako nośnik – ustalenia wstępne 57
2. Definicja i zakres znaczeniowy dziedzictwa kulturowego według konwencji UNESCO 58
3. Dziedzictwo kulturowe jako tworzywo/budulec pamięci 60
4. Pamięć jako nośnik dziedzictwa kulturowego 60
5. Tekst kultury jako wyraz dziedzictwa kulturowego 63
5.1. Tekst kultury – stan badań 63
5.2. Tekst kultury – przegląd definicji 64
5.3. Tekst kultury jako struktura 65
5.4. Tekst kultury jako proces 67
5.5. Tekst językowy (ustny) jako prototypowy tekst kultury 70
6. Dziedzictwo kulturowe–pamięć–tekst kultury w perspektywie badawczej i analitycznej 76

Pamięć w języku – pamięć ujęzykowiona 81

III. Pamięć w metaforach językowych 83

1. „Metafora łączy rozum z wyobraźnią” 84
2. Pamięć w metaforach językowych – stan badań 85
3. Pamięć jako struktura i proces. Szczegółowe sposoby konceptualizacji pamięci 86
4. Pamięć jest „językopodobna”? 92

IV. Nazwy jako nośniki pamięci zbiorowej 99

1. Kuchnia jako mowa i pamięć 101
2. Nazwy potraw jako nośniki pamięci deklaratywnej 102
3. Funkcje nazw potraw 107

Pamięć a tekst – pamięć tekstowa 111

V. Struktura tekstu ustnego jako odwzorowanie struktury pamięci 113

1. Tekst ustny a pamięć oralna 113
2. tekst jako podpor a pamięci, czyli przywoływanie tekstu z pamięci 118
3. Tekst jako lustro pamięci, czyli tekstowe sposoby wyrażania pamięci 121
3.1. Struktura tekstu oparta na pamięci intertekstualnej 122
3.1.1. Pamięć intertekstualna procesualna 123
3.1.2. Pamięć intertekstualna strukturalna 126
3.2. Struktura tekstu oparta na pamięci asocjacyjnej (na słowach-kluczach) 128
3.3. Struktura tekstu oparta na połączeniu intertekstualności i asocjacji 134

VI. Wariantywność tekstu nośnikiem informacji o funkcjonowaniu tekstu w pamięci zbiorowej 145

1. Podwójna natura tekstu folkloru – źródłem informacji o pamięci zbiorowej 145
2. Pamięć tekstowa – od struktury tekstu do struktury pamięci 147
3. Wariantywność tekstu folkloru – od struktury tekstu do obrazu podmiotu 147
4. Analiza morfologiczna jako sposób dotarcia do obiegu tekstu ustnego w pamięci zbiorowej 151
5. Tekst w pamięci grupy społecznej, czyli obieg tekstu ustnego 152
6. Folkloryzm – od pamięci kulturowej do międzykulturowej, czyli dialog z tradycją i tradycyjnym sposobem myślenia o folklorze 168

VII. Figury a aspekty pamięci w tekstach ustnych 189

1. Figury pamięci w ujęciu badaczy 189
2. Pamięć w aspekcie czynnościowym 191
2.1. Czas–narracja–pamięć 191
2.1.1. Relacja czas–porządek opowiadania 192
2.1.2. Relacja czas–porządek zdarzeń 195
2.2. Przestrzeń–narracja–pamięć 206
2.2.1. Relacja przestrzeń–porządek opowiadania 207
2.2.2. Relacja przestrzeń–porządek zdarzeń 208
3. Przedmiotowy aspekt pamięci, czyli rekonstruktywność 219
3.1. Rekonstruktywność mityczna 220
3.2. Rekonstruktywność wierzeniowa 230
3.3. Rekonstruktywność apokryficzna 232
3.4. Rekonstruktywność historyczna 237
3.5. Rekonstruktywność rodzinno-osobista 244
3.6. Rekonstruktywność obrzędowa 246
4. Podmiotowy aspekt pamięci, czyli odniesienie do grupy społecznej 256
4.1. Nadawca tekstu 256
4.2. Kategoria odbiorcy 280
5. Funkcje figur pamięci 283

Pamięć a gatunek tekstu – pamięć i niepamięć gatunkowa 285

VIII. Typy pamięci a gatunkowa dyferencjacja tekstów folkloru 287

1. Gatunek folkloru jako czynnik kształtujący pamięć i niepamięć zbiorową 287
2. Pamięć jako kryterium typologii gatunków folkloru. Mnemoniczna typologia tekstów folkloru 290
2.1. Kryteria dyferencjacji gatunków folkloru 290
2.2. Podział na memoraty i fabulaty a mnemoniczna typologia gatunków folkloru 293
2.3. Figury pamięci a gatunkowa dyferencjacja tekstów folkloru 295
2.4. Tradycyjne i współczesne gatunki folkloru w świetle teorii pamięci 299
3. Transformacje gatunkowe tekstów folkloru – od pamięci komunikatywnej do kulturowej 305

Pamięć a styl językowy 311

IX. Pamięć jako wartość ludowego stylu artystycznego 313

1. Ludowy styl artystyczny w ujęciu badaczy folkloru 313
2. Pamięć jako kategoria światopoglądowa 315
2.1. Pamięć jako źródło kolektywizmu 317
2.2. Pamięć jako podpora oralności 319
3. Formuła jako główny eksponent pamięci 321
4. Pamięć jako skarbnica folkloru, folklor jako relacja o pamięci 322

Bibliografia 325
Wykaz skrótów 339
Spis tabel i wykresów 241
Indeks osobowy 343
Indeks przedmiotowy 347
Collective Memory and Oral Text 353
Коллективная память и устный текст 359