Europejska przestrzeń geograficzno kulturowa

WSTĘP 7
1. CZYM JEST EUROPA? 9
1.1. Od mitu do geografii 9
1.2. Co nam mówi etymologia? 10
1.3. Europa na burzliwej drodze swej historii 10
1.4. Tożsamość europejska 12

2. ODKRYWANIE EUROPY 15
2.1. Kto zdobywał, kto odkrywał Europę 15
2.2. Kształtowanie się przestrzeni kulturowej Europy 19
2.3. Europa w wielkich dziełach geograficznych; od Herodota do Miechowity 22

3. UWARUNKOWANIA PRZYRODNICZE ROZWOJU EUROPY 33
3.1. Położenie i granice Europy 33
3.2. Indywidualność geograficzna Europy 35
3.3. Bogactwa ziemi – geologia dla człowieka 38
3.3.1. Struktura geologiczna Europy 38
3.3.2. Obszary wulkaniczne 39
3.3.3. Surowce mineralne 41
3.3.4. Znaczenie zlodowaceń plejstoceńskich 44
3.4. Ukształtowanie powierzchni – rzeźba 49
3.5. Klimat umiarkowany – klimat bodźcowy 59
3.6. Wody lądowe. Rola rzek w dziejach człowieka 64
3.7. Bogactwo glebowe 71
3.8. Ocena wpływu środowiska przyrodniczego na cywilizację człowieka 78

4. PRZEOBRAŻENIA KRAJOBRAZOWE EUROPY 83
4.1. Krajobraz „naturalny” 84
4.2. Krajobraz rolniczy pierwszym krajobrazem kulturowym 88
4.3. Jak ocenić rolę człowieka w przekształceniu środowiska 91
5. REGIONALIZM EUROPEJSKI – EUROPA REGIONÓW 93
5.1. Regionalizacja fizycznogeograficzna, koncepcja Europy Środkowej 94
5.2. Regionalizacja historyczno-kulturowa 100
5.3. Regionalizacja geopolityczna 103
5.4. Euroregion Bug w Europie regionów 106
5.5. Problem granic w regionalizacji 109

6. EUROPA PAŃSTW NARODOWYCH 113
6.1. Europa: państwa, państwa... 113
6.2. Narody, narodowości, grupy etniczne, języki 118
6.3. Narody duże, narody małe 122
6.4. Polska w Europie 124
6.4.1. Podstawy geograficzne 125
6.4.2. Podstawy historyczne 127
6.4.3. Polska – cywilizacja europejska 129

7. OD HANZY DO UNII EUROPEJSKIEJ 135
7.1. Etapy jednoczenia kulturowego 135
7.2. Etapy jednoczenia politycznego: Hanza–Unia Lubelska–Unia Europejska 136

8. PRZYSZŁOŚĆ EUROPY 139
8.1. Prognoza rozwoju 139
8.2. Optymistyczna wizja Europy 141
BIBLIOGRAFIA 143