Powieści Ignacego Karpowicza jako laboratorium narracji od Niehalo do Miłości

Książka Gerarda Rongego przynosi bardzo nowatorskie odczytanie twórczości jednego z najlepszych polskich pisarzy współczesnych. Do wypracowanych już i dość spetryfikowanych stylów odbioru prozy Karpowicza wnosi ożywczy impuls. Jest to książka oparta na wyraźnej koncepcji teoretycznej. Autor wykorzystuje teorię laboratorium Bruno Latoura, aby zrekonstruować rodzaj laboratorium narracyjnego, jakim jest dla niego pisarstwo Karpowicza. Uważam, że to szczęśliwy pomysł, gdyż dzięki temu można było wyjaśnić, na czym polega połączenie postmodernistycznego charakteru tej prozy z obecnymi w niej od początku „nie postmodernistycznymi” elementami eksperymentu artystycznego typowego dla wcześniejszego modernizmu. Ronge udowodnił, że zamiast porzucać przekonanie o wartości postmodernistycznego tekstualizmu krytyka literacka powinna w takim przypadku dostrzec znaczenie pewnej formuły zaangażowania. Polegałoby ono na tym, że przy założeniu pełnej tekstualności każdego aspektu rzeczywistości proza Karpowicza – dzięki odwołaniu do ironii romantycznej – eksponuje decyzje bohaterów, którzy pewne teksty (narracje) uznają za własne i biorą za nie pełną etyczną odpowiedzialność, stają się one modusem ich projektu egzystencjalnego. Autor przekonuje do przydatności tej propozycji w odniesieniu do dwóch problemów nurtujących bohaterów Karpowicza: miłości i historii. W każdym z tych przypadków rozciągnięcie zasady tekstualności na miłość czy historię (tzw. translacja laboratorium na zewnątrz, jak widział to Latour) prowadzi do wyboru i życiowego zaangażowania w jedną z narracji o miłości czy o historii. Interpretacja wybranych powieści pod tym kątem jest wręcz wirtuozerska. Książka Gerarda Ronge Powieści Ignacego Karpowicza jako laboratorium narracji dowodzi wysokiej kultury intelektualnej, zdolności pracy koncepcyjno-teoretycznej i wyśmienitych kompetencji interpretacyjnych autora. Stanowi ważny głos w dyskusjach, jakie od lat wzbudza znakomita proza Karpowicza oraz przynosi nowatorską i samodzielnie wypracowaną koncepcję teoretyczną. - z recenzji prof. dr. hab. Tomasza Mizerkiewicza