Zmiany aktywności neurohormonalnej wywołane przez stres prenatalny i środki psychoaktywne

Zdolność do właściwego reagowania na sytuacje zagrażające życiu zależna jest od poprawnego funkcjonowania układów neurohormonalnych, odpowiedzialnych za koordynowanie zachowań w stanie stresu. Do układów tych zalicza się układ współczulno-nadnerczowy (Sympatho-Adrenal System, SAS) i oś podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczową (Hypothalamo-Pituitary-Adrenal Axis, HPA). Funkcjonowanie obu wymienionych układów jest ze sobą ściśle powiązane na poziomie ośrodkowym i obwodowym. Aktywność każdego z nich jest kontrolowana przez ośrodki podwzgórzowe, które reagują na bodźce docierające ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego. Czynniki środowiskowe mogą spowodować zarówno doraźne zmiany aktywności SAS i HPA, umożliwiające organizmowi dopasowanie do szybko zmieniających się warunków, jak i głębokie zmiany aktywności obu układów, determinujące zdolność do reagowania na bodźce stresotwórcze działające na organizm w późniejszym okresie. Do czynników tych należą modyfikacje diety, stres prenatalny, stres chroniczny, a także substancje psychoaktywne - zwłaszcza te, które oddziałują z ośrodkowymi układami monoaminergicznymi.