Opowiadania i opowieści dla młodzieży po roku 1970

Przedmiotem rozważań w prezentowanej monografii Opowiadania i opowieści dla dzieci i młodzieży po roku 1970 są małe formy literackie, opowiadania dla dzieci, opowiadania i opowieści dla młodzieży.

Praca zawiera bogactwo problemów i tematów oraz wartości. Dotyczy ona najtrudniejszych w życiu człowieka okresu zwanego dojrzewaniem, dorastaniem lub adolescencją.

Rozdział pierwszy poświęcony jest analizie wybranych opowiadań realistycznych dla dzieci jako ważnego etapu edukacji literackiej, przygotowującego do odbioru prozy obyczajowej kierowanej do młodzieży.

Rozdział drugi ma charakter informacyjny, zawiera informacje o wybranych wydawnictwach, seriach i nazwiskach autorów opowiadań i opowieści.

Centralne miejsce w monografii zajmuje rozdział trzeci poświęcony analizie wybranych problemów i tematów z opowiadań i opowieści dla młodzieży, do których należą:

1. Problem bohatera – narratora i narracji.

2. Negatywny wpływ rodziny na nastolatków.

3. Problem sieroctwa społecznego.

4. Problemy szkolne.

5. Sport w życiu nastolatków.

6. Koleżeństwo, przyjaźń, sympatie i pierwsza miłość nastolatków.

7. Poszukiwanie prawdy przez nastolatków.

8. Praca nastolatków.

9. Problemy nastolatków niepełnosprawnych.

10. Determinacja bohaterów młodzieżowych w dążeniu do celu.

11. Bohaterska postawa nastolatków wobec krzywdy i zła.

Są to problemy, wartości, psychologiczne, pedagogiczne, socjologiczne, wychowawcze, moralne, estetyczne.

Niepokojące problemy patologii młodzieży (bunt, agresja, przemoc, konflikty, alkoholizm, palenie papierosów, kłamstwo, kradzież, poszukiwanie przyjaźni i miłości, poszukiwanie prawdy, kształtowanie się światopoglądu, nie uznawanie autorytetów i inne) z opowiadań i opowieści po 1970 roku są jak najbardziej aktualne w XXI wieku, tylko jeszcze bardziej drastyczne, nasilone i spotęgowane, dochodzi narkomania, a poszukiwania środków zaradczych nieustannie trwają i zawodzą.

Podejmują je Kościół, prasa, radio, telewizja, coraz większą rolę odgrywają Internet i komputer. Tymczasem słyszymy i oglądamy nieraz wstrząsające, makabryczne fakty z życia młodzieży współczesnej. Literatura również włącza się do walki o właściwą postawę wychowawczą współczesnej młodzieży.

Analizowane opowiadania i opowieści zawierają cenne walory artystyczne w celu najskuteczniejszego dotarcia do czytelnika. Droga przed badaczami „małych form literackich” jest otwarta. „Małe formy literackie” dla młodzieży (opowiadania, opowieści) mają przygotować młodzież do czytania większych dzieł literackich. Kwalifikują się zresztą nie tylko dla młodzieży, ale i dla starszych czytelników borykających się z brakiem czasu i problemami dojrzewającej w szybkim tempie młodzieży.