Ostatni akord

Ostatni akord to kolejny tom szkiców krytycznych Andrzeja Horubały. Wieńczący jego działalność jako komentatora kulturalnych wydarzeń, uważnego obserwatora artystycznych sezonów, arbitra oceniającego nowości i przywołującego klasyków.

55 tekstów drukowanych w latach 2016-2018 przeważnie w tygodniku "Do Rzeczy", w którym Horubała pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego. 55 tekstów najwyższej próby, dalekich od neutralności i obojętności czy wzniosłego akademizmu.

W otwierającym książkę rozdziale „Wielcy” Horubała przygląda się wnikliwie głośnym monografiom Gombrowicza, Lema i Herberta, dzieli się uwagami o inscenizacji mickiewiczowskich „Dziadów” dokonanej przez litewskiego reżysera Eimuntasa Nekrošiusa, a także opisuje wystawę „Wyspiański” w krakowskim Muzeum Narodowym. Tu też prezentuje sylwetkę Tomasza Burka oraz recenzuje biografię Jacka Kuronia.

W kolejnej części zatytułowanej „Przewodnicy” prześwietla sylwetki popularnych duszpasterzy – ojców Adama Szustaka i Augustyna Pelanowskiego oraz księży Piotra Pawlukiewicza i Jana Kaczkowskiego. Bez taryfy ulgowej traktuje ich nauczanie, dzieli się swoimi wątpliwościami, ale i zachwytem.

Kontrowersyjnym obchodom pięćdziesiątej rocznicy Marca ’68 – spektaklom teatralnym i publikacjom, poświęcona jest kolejna część książki („Żydowskie brzemię”), w której nie zabrakło miejsca dla omówienia fenomenu prozy Marcina Wichy, laureata literackiej nagrody Nike w roku 2018.

Kolejne części poświęcone są głównie literackim premierom (Gretkowska, Masłowska, Żulczyk, Twardoch, Orbitowski, Sołtys, Wencel, Chmielewski). Tu też autor omawia „Teologię Polityczną”, twórczość Kwaśnickiej i Dakowicza, a także bierze na warsztat szeroko reklamowaną powieść „Miłość” Ignacego Karpowicza oraz kolejny, nie do końca uczciwy reportaż Jacka Hugo-Badera „Skucha”.

Wreszcie dwa bloki zamykające tom poświęcone są polskiemu kinu i teatrowi. Horubała przypomina swoje recenzje „Roja” i „Smoleńska”, notuje wrażenia z oglądania zremasterowanej wersji „Dekalogu” Krzysztofa Kieślowskiego oraz filmów o Lourdes. Omawia także spektakle Jana Klaty, Moniki Strzępki, Krystiana Lupy i Weroniki Szczawińskiej. Tu wreszcie czytelnik znajdzie głośny tekst „Nienawidzę Teatru Telewizji”, który swego czasu wzbudził sporo polemik i protestów.

Spis treści:

1. Wyspiański! (Wyspiański, Śliwińska)
2. Czyje „Dziady”? (Mickiewicz, Nekrošius)
3. Arcydzieło (Mickiewicz, Cieplak)
4. Ciała (Sienkiewicz, Koziołek)
5. Szymborska banalna (Rusinek, Bikont, Szczęsna)
6. Tropami mistrza, tropami zwodziciela (Gombrowicz, Suchanow)
7. Lem według Orlińskiego
8. Mistrz – Tomasz Burek
9. Monster Kuroń (Bikont, Łuczywo)
10. Herbert rozwłóczony (Franaszek)
11. Prorok namiętny (Pelanowski)
12. Nawrócony lubieżnik (Szustak)
13. Śmiech w Kościele (Pawlukiewicz, Kowalski)
14. Misja onkocelebryty (Kaczkowski)
15. Nicowanie mitu (Kaczkowski, Wilczyński)
16. Ars moriendi (Bieliński)
17. Polsko-żydowskie zapętlenia (Weksler-Waszkinel, Słobodzianek, Spišák)
18. Głupio się bawicie (Kleczewska, Kosiński, Siedlecka)
19. Wyjście z domu niewoli (Grynberg)
20. Elegia (Wicha)
21. Design (Wicha)
22. Niesamowita Kwaśnicka
23. Fenomen Dakowicza
24. Legenda o miłości (Budzyński, Ponikło)
25. Lekcja z Wencla
26. Peryferyjne smętki (Chmielewski)
27. Jak to działa? (Karłowicz, Cichocki, Gawin)
28. Strażnik systemu (Butkiewicz)
29. Szyderstwo i wierność (Gorządek, Szabłowski, Bernatowicz)
30. Krzeczkowski nierozpoznany (Karpiński)
31. Degeneraci z podziemnej Solidarności (Hugo-Bader)
32. Szczepan Twardoch – pisarz zawodowy
33. Żulczyk rządzi!
34. „Exodus”, czyli droga donikąd (Orbitowski)
35. Cienka zupka Gretkowskiej
36. Masłowska – zagadywanie pustki
37. Smuteczki Pawła Sołtysa
38. To nie miłość, to coming out (Karpowicz)
39. Mapka ideolo (Czapliński)
40. „Dekalog” po latach (Kieślowski)
41. Marzenie o cudzie (Sagols, Hausner, Bobkowski)
42. Wyśmienite kino Macieja Pieprzycy
43. Gorzka komunia (Zamecka)
44. Jerzego Zalewskiego kino wolnych Polaków
45. Filmowy hołd (Krauze)
46. Nienawidzę Teatru Telewizji
47. Niewinni? (Demirski, Strzępka)
48. Globisz cierpiący
49. Demolka w Narodowym (Miśkiewicz)
50. Ostatni akord Klaty
51. Popłuczyny po Klątwie (Błońska, Wichowska)
52. K. jak Kaczyński (Demirski, Strzępka, Krasowski)
53. Lupa – geniusz i grafoman
54. Aktualna sprawa Grzegorza P. (Rowicki, Ratajczak, Łazarewicz)
55. Genialna. Ferrante (Szczawińska)