Muzyka popularna jako wehikuł ideologiczny

Muzyka towarzyszy człowiekowi od zawsze - stwierdzenie to wydaje się oczywistością, jednak należy uświadomić sobie również fakt, iż towarzyszy ona działalności ludzkiej, jaką jest działalność społeczna i polityczna o ideologicznym charakterze. Muzyka popularna, zwłaszcza rock, o którym w niniejszej książce głównie będzie mowa, jest zjawiskiem kulturowym, często wyrażającym bunt przeciwko konserwatywnemu społeczeństwu mieszczańskiemu, przejawiający się, przede wszystkim, w sferze konfliktu pomiędzy generacjami. W szerszym kontekście muzyka młodych to często wyraz niezgody na obowiązujące formy panujące w sztuce masowej i sposobach promocji owej sztuki, jej transmisji do mas; niezgody manifestowanej jako dążenie do niezależności, zdystansowania się wobec narzucanych przez masowe media wzorców gustu, z jednej strony, klas średnich i wyższych, z drugiej zaś - klas dominujących (a więc kontrolujących główne wzorce kulturowe w danym społeczeństwie jako pewnej całości dążącej do homeostazy systemowej). Bunt ten stanowi pewne wyzwanie rzucone konserwatywnemu społeczeństwu i - jako takie - jest realizowane na kilku płaszczyznach: kultury (pojawiające się jako niespełnialny w praktyce postulat budowy alternatywnego społeczeństwa lub akceptacji i reprodukcji wzorców już istniejących), polityki (podjęcie działania na rzecz demokracji oraz krytyka obecnie panującego systemu politycznego i społecznego) oraz ekonomii (manifestowane jako pojawiające się w różnych postulatach alternatywne sposoby produkowania i dystrybucji dóbr kulturowych, co ma przede wszystkim wymiar prób reorganizacji funkcjonowania rynku muzycznego, a więc wydawanie płyt, ich promocja, działalność koncertowa). Przedmiotem analizy w prezentowanej pracy będą tylko dwie pierwsze kwestie: kultury w działaniu oraz głoszonej ideologii i postaw związanych z polityką. Polityka będzie tu rozumiana w szerokim, klasycznym - arystotelesowskim sensie - jako działania podejmowane na niwie społecznej, manifestowane w przestrzeni publicznej, co oznacza odniesienia wykraczające poza relacje związane z władzą, przymusem i przywództwem natury politycznej. Polityczna będzie w związku z tym nie tylko artystyczna działalność dotycząca idei, myśli, ideologii czy kultury, ale także świadomie generowana kreacja wizerunkowa odnosząca się do ciała, seksualności czy konsumeryzmu, co zostało odzwierciedlone w kolejnych rozdziałach pracy. Podstawowy problem, jaki zostanie poruszony w niniejszym studium, to związek między muzyką popularną a ideologicznym wymiarem funkcjonowania współczesnych społeczeństw - zarówno w odniesieniu do jednostek, jak i grup społecznych. Analizie zostaną poddane relacje ukazujące, w jaki sposób muzycy wykonujący muzykę popularną i zaangażowaną ideologicznie dają wyraz politycznym, społecznym czy ideowym wartościom przez program zawarty w działaniach artystycznych. Owa manifestacja będzie odnosić się do działań społecznych podejmowanych przez artystów oraz ich sztuki, pojmowanej jako konkretne produkty będące wyrazem twórczego zaangażowania - utwory, teksty piosenek, teledyski towarzyszące muzyce oraz kreacje wizerunkowe.